Satranç Deliliğe İntihara Ve Cinayete Neden Olmakla Suçlanıyordu

Satranç, Akıl Sağlığı Sorunlarına Neden Olmakla Suçlanıyordu Günümüzde satranç, entelektüel bir eğlence olarak kabul ediliyor. Ancak bir zamanlar satranç deliliğe, intihara ve hatta cinayete neden olmakla suçlanıyordu. Gerçekte satranç elbette akıl sağlığı sorunlarına neden olmuyor. Ancak süreci biraz da günümüzde video oyunlarına karşı duyulan önyargıya benzetebiliriz. Bir ebeveyn çocuğunun saatlerce video oyunu oynamasından endişe duyar. Bir zamanların ebeveynleri de satranç oynamak için harcanan saatleri aynı biçimde yorumluyordu. Dönemin satranç çılgınlığını tetikleyenlerin arasında da Paul Morphy adında bir oyuncu vardı. Paul Morphy, sadece yaşadığı zamanın değil tüm zamanların en iyi satranç oyuncularından biri kabul ediliyor. Kendisi satrancı babasının ve amcasının oyunlarını izleyerek öğrenmiş ve henüz 9 yaşındayken en iyi satranç oyuncularından biri olmuştu. Çocuk yaşta ve gençlik döneminde usta oyunculara karşı parlak galibiyetleri ile tanınan Paul Morphy, hukuk eğitimi görmüş ve devamında 20 yaşındayken avukat olmuştu. Ancak o dönemde Amerika Birleşik Devletleri'nde avukat olmak için yaş sınırı 21 idi. Bu da Paul Morphy’nin bir sene boyunca satranca yoğunlaşmasına fırsat verecekti. Sonunda da 1858’de satranç şampiyonu olacaktı. Sonrasında ülkesinde yenecek kimse kalmayınca, satrancın o dönemki merkezi kabul edilen Avrupa’ya gitti. Paul Morphy fırtınası kısa sürede Avrupa satrancını kasıp kavurdu. Morphy’nin hedefi burada, o dönemin satranç ustası, Howard Staunton ile oynamaktı. Ne var ki Staunton, binbir bahane ile bu oyunu oynamayı kabul etmeyince Morphy taçsız kral olarak isimlendirilerek Avrupa’dan ayrıldı. Morphy, kısa süre sonra satrancı bıraktı. Önce orduya katıldı, ardından da hukuki danışmanlık yaptı. Bu esnada da akıl sağlığı hızla bozulmaya başladı. Sonucunda resmen deli ilan edilmese de yayın organları bu konu ile pek ilgilenmedi. Paul Morphy 47 yaşında kalp krizi sonucunda hayatını kaybetti. Sonraki on yıllar, diğer büyük ustaların da zaman içinde zihinsel sorunlar yaşaması, satranç ile delilik arasında bir ilişki olup olmadığı konusunun tekrar gündeme gelmesine neden oldu. Satranç, en tehlikeli oyun olarak lanse edilse de günümüzde akıl sağlığı sorunları için suçlanmıyor. Yine de video oyunları gibi daha modern oyunlar söz konusu olduğunda, benzer sorular soruluyor. Oysaki sorun, insanın kendisinde! Görünüşe göre tarihten çok az şey öğreniyoruz. #SatrançDeliliği #AkılSağlığıSorunları #PaulMorphy #ZihinselSorunlar #OyunBağımlılığı